De Efteling zet opnieuw een stap in digitale innovatie. Vanaf komend weekend kunnen bezoekers in souvenirwinkel De Bazaar, naast de attractie Fata Morgana, kennismaken met een nieuwe vorm van magie: AI-gestuurde marktkooplieden die op een beeldscherm tot leven komen zodra het luik van een marktkraam openschuift. Het gaat om een concept van voormalig Efteling-ontwerper Robert-Jaap Jansen, die tegenwoordig werkt als creatief conceptspecialist.
Met behulp van geavanceerde AI-technieken verschijnen verschillende handelaren — mannen én vrouwen — die luidkeels proberen mysterieuze edelstenen aan te prijzen. “De handelaren uit de verboden stad op de markt zie je nu ook in de winkel,” vertelt de Efteling. Soms komt er een aapje of kameel voorbij, waarna het luik weer snel dichtvalt. De karakters variëren per keer, waardoor elke ontmoeting anders is.
Creatieve technologie als speelse test
Jansen noemt het project een “avontuurlijke test” waarin technologie en creativiteit samenkomen. De animaties gebruiken niet alleen AI-gegenereerde beelden, maar ook echte objecten, humor en bewegingen van Efteling-medewerkers. Zelfs de stemmen van de marktkooplieden worden ingesproken door collega’s uit het park, wat de illusie van een echte Fata Morgana-wereld versterkt. Jansen is niet onbekend met humor en theatrale vondsten: hij was eerder verantwoordelijk voor Max & Moritz, een familieachtbaan die zijn kenmerkende onderbroekenlol rijkelijk benut.
Met AI kan het ontwerpteam eenvoudig experimenteren met nieuwe kostuums, decorstukken en muzikale elementen. “Door AI te gebruiken kunnen we spelen met achtergronden en geluiden,” aldus Jansen. Het doel is om bezoekers een nieuwe laag beleving te geven, zonder afstand te doen van de klassieke Efteling-sfeer.
De Efteling experimenteert breder met AI
De test bij Fata Morgana staat niet op zichzelf. Volgens directielid Willem Roskam, verantwoordelijk voor techniek en innovatie, verkent de Efteling actief hoe AI kan bijdragen aan storytelling en beleving. Hij noemt het “de brug tussen vandaag en morgen”, bedoeld om Eftelings verwondering toekomstbestendig te maken.
Recent experimenteerde het park al met:
* AI-gestuurde interacties bij de Sprookjesboom (twee pilots)
* AI-gecreëerde animaties voor de theatershow De Man met de Toverlantaarn
Roskam is groot voorstander van het combineren van klassieke sprookjesvertelling met moderne technologie. “We verkennen hoe technologie onze creatieve visie kan verrijken,” zegt hij.
Vooruitblik: wat betekent dit voor Fata Morgana?
Achter de schermen wordt al jaren nagedacht over een mogelijke nieuwe versie van Fata Morgana. Volgens directievoorzitter Fons Jurgens zou AI daarin een rol kunnen spelen: in scenografie, interactie én special effects. “Een Fata Morgana leent zich uitstekend voor innovatie, gezien alle scènes waar je doorheen vaart,” zei Jurgens eerder. Wanneer de attractie daadwerkelijk wordt vernieuwd, is nog niet bekend. Maar de AI-marktkraam in De Bazaar lijkt een duidelijke opmaat naar meer interactiviteit binnen de attractie zelf.
Waarom dit interessant is voor HCC-leden
Voor de HCC-community is de Efteling-case een mooi voorbeeld van wat moderne AI inmiddels kan:
* realtime personage-generatie
* dynamische dialogen
* visuele effecten die zich aanpassen aan de omgeving
* sterke integratie van creatieve AI in themaparken
We zien hiermee hoe AI niet alleen bedrijfsprocessen en apps verandert, maar ook fysieke belevingen — van themaparken tot musea en winkels.
De Efteling bewijst dat AI niet kil of zakelijk hoeft te zijn, maar juist kan bijdragen aan magie, humor en verbeelding. En dat maakt dit project opvallend én relevant voor iedereen die de toekomst van interactieve technologie volgt.
(foto gemaakt door Bas van den Dikkenberg)