Het Amerikaanse AI-bedrijf Anthropic heeft ingestemd met een schikking van 1,5 miljard dollar (ruim 1,3 miljard euro) met een groep auteurs en uitgevers. Daarmee voorkomt het bedrijf een langdurige en risicovolle rechtszaak over het gebruik van miljoenen boeken bij de training van zijn chatbot.
Achtergrond: zeven miljoen boeken
Voor de ontwikkeling van zijn AI-systemen had Anthropic meer dan zeven miljoen boeken gebruikt. Op zichzelf is dat niet per se verboden, maar de manier waarop dit gebeurde bleek problematisch. De boeken waren gedownload van illegale websites, waardoor de rechthebbenden – auteurs en uitgevers – geen enkele vergoeding ontvingen.
In juni oordeelde een federale rechter al dat dit gebruik niet door de beugel kon. De rechter maakte duidelijk dat het onderscheid tussen legaal en illegaal verkregen materiaal cruciaal is: trainen met legaal aangeschafte data is een ander verhaal dan gebruikmaken van piraterij.
Waarom een schikking?
De kans was groot dat de rechtbank Anthropic in december tot een veel hogere schadevergoeding zou veroordelen. Juridische analisten spraken zelfs over bedragen die in de meerdere miljarden dollars konden oplopen – genoeg om het jonge bedrijf failliet te laten gaan.
Met de schikking betaalt Anthropic nu 3.000 dollar per boek voor in totaal 500.000 titels die centraal stonden in de aanklacht. Het gaat om een mix van fictie- en non-fictieboeken, waarvan vele nog altijd commercieel waardevol zijn.
Grootste herstel ooit
Volgens de advocaat van de betrokken auteurs is dit “het grootste herstel van auteursrecht ooit” en zeker de eerste regeling van deze omvang in het AI-tijdperk. De rechtbank moet de schikking nog goedkeuren, maar waarnemers achten de kans groot dat dit gebeurt.
Kantelpunt in de AI-wereld
De zaak wordt door velen gezien als een kantelpunt in de relatie tussen AI-bedrijven en makers. Tot nu toe probeerden AI-ontwikkelaars vaak te volstaan met een beroep op fair use of vage verwijzingen naar technische noodzaak. Deze schikking laat zien dat rechthebbenden serieuze compensatie kunnen afdwingen.
Als dit als precedent wordt gezien, kunnen ook andere groepen makers – zoals journalisten, fotografen en muzikanten – sterker staan in hun juridische strijd. AI-bedrijven die materiaal gebruiken zonder licentie of vergoeding zullen rekening moeten houden met forse claims.
Breder effect op de sector
De gevolgen kunnen groot zijn:
- Financieel risico: bedragen in de orde van miljarden zijn voor veel AI-bedrijven niet op te brengen. Dit kan leiden tot faillissementen of gedwongen overnames.
- Nieuwe verdienmodellen: uitgevers en collectieve beheersorganisaties zullen waarschijnlijk licentiemodellen ontwikkelen voor het gebruik van hun materiaal in AI-training.
- Meer transparantie: er groeit druk op AI-bedrijven om duidelijker te maken met welke datasets hun systemen zijn getraind.
- Internationale gevolgen: hoewel deze zaak in de VS speelt, kan de uitkomst ook in Europa invloed hebben, waar de regels rondom auteursrecht vaak nog strenger zijn.
Slotbeschouwing
De schikking tussen Anthropic en de auteurs is meer dan een zakelijk compromis: het is een signaal aan de hele sector dat het AI-tijdperk niet buiten de bestaande regels om kan functioneren. Makers en rechthebbenden verwachten een eerlijke vergoeding – en de rechterlijke macht lijkt dat standpunt steeds vaker te steunen.
Disclaimer HCC!ai
Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie voor HCC-leden. Het is géén juridisch advies en geeft slechts een samenvatting van de berichtgeving en analyses rondom de zaak.
