Gebruik AI groeit snel, bezorgdheid over banen blijft, zo blijkt uit onderzoek van ING
Waar kunstmatige intelligentie tot enkele jaren geleden vooral een abstract begrip was voor veel Nederlanders, heeft het in hoog tempo zijn weg gevonden naar het dagelijks leven. Steeds meer mensen maken gebruik van AI-tools, van automatische tekstcorrectie tot het bewerken van afbeeldingen met slechts een enkele druk op de knop. En die trend zet door: volgens recent onderzoek van ING gebruikt inmiddels meer dan de helft van de Nederlandse bevolking weleens AI, en dat aandeel blijft stijgen.
In slechts één jaar tijd is het aantal gebruikers met 12 procent toegenomen. Het onderzoek laat zien dat AI langzamerhand geen niche meer is, maar een breed gedragen hulpmiddel aan het worden is in ons digitale bestaan. Toch leeft er ook steeds meer onzekerheid over de mogelijke impact van deze technologie – vooral op de arbeidsmarkt en de samenleving als geheel.
AI-gebruik stijgt gestaag – van tekst tot beeld
De toepassingen van AI worden steeds toegankelijker. Niet alleen bedrijven en techliefhebbers, maar ook scholieren, freelancers, zzp’ers en gepensioneerden maken er gebruik van. Van simpele opdrachten zoals het herschrijven van een tekstje tot geavanceerde toepassingen zoals het genereren van afbeeldingen of het samenvatten van lange documenten – kunstmatige intelligentie is hard op weg om een digitaal verlengstuk van ons denken en werken te worden.
Volgens ING zijn de populairste toepassingen momenteel tekstverwerking, taalhulp (zoals vertalingen of grammatica), en beeldbewerking. Vooral tools zoals ChatGPT, Grammarly en AI-functies in fotobewerkingsapps winnen snel aan terrein.
Verandert AI onze banen – of maakt het ze overbodig?
Hoewel de meerderheid van de respondenten AI vooral ziet als een handig hulpmiddel, leeft er ook groeiende ongerustheid over wat dit betekent voor de toekomst van werk. Ruim vier op de tien Nederlanders (41 procent) denkt dat AI onder aan de streep banen zal kosten. Toch maken maar weinig mensen zich persoonlijk zorgen: slechts een klein deel vreest dat hun eigen functie geheel zal verdwijnen.
De onderzoekers van ING stellen dat die bezorgdheid begrijpelijk is, maar nuanceren het beeld. “De impact van AI zal stapsgewijs merkbaar zijn. Het is geen schok, maar een geleidelijke ontwikkeling.” Dat geeft de arbeidsmarkt volgens hen de ruimte om mee te groeien. Werkenden zullen zich eerder moeten aanpassen aan veranderende taken, dan massaal werkloos raken.
Nederland heeft sterke uitgangspositie
ING ziet bovendien dat Nederland relatief goed is voorbereid op de AI-toekomst. De Nederlandse economie is sterk gericht op dienstverlening en kenniswerk – sectoren die bij uitstek baat kunnen hebben bij slimme technologie. Het relatief hoge opleidingsniveau van de beroepsbevolking is daarbij een pluspunt.
“AI kan juist een boost geven aan productiviteit in sectoren waar mensen veel met informatie werken,” aldus de ING-experts. “In plaats van bedreiging zou AI ook als versterking kunnen fungeren van menselijk werk.”
Angst én hoop: verdeeld beeld onder consumenten
Opmerkelijk is dat AI bij consumenten zowel optimisme als zorg oproept. Volgens het onderzoek ziet 48 procent van de ondervraagden AI vooral als kans, maar 40 procent maakt zich zorgen over de risico’s voor de samenleving. Denk aan misbruik van AI, oneerlijke algoritmes, of het vervagen van het verschil tussen mens en machine.
Wat beide groepen wel gemeen hebben: ze verwachten dat AI hun leven flink zal beïnvloeden. Bijna de helft van de Nederlanders voorziet dat AI de komende vijf jaar een grote rol gaat spelen in hun persoonlijke leven – op werk, in communicatie, of zelfs in de zorg.
Conclusie: AI wordt alledaags – maar vraagt om waakzaamheid
Het gebruik van AI in Nederland zit duidelijk in de lift. Tegelijkertijd groeit ook de noodzaak om de technologie verantwoord toe te passen. Zowel bedrijven als beleidsmakers staan voor de uitdaging om de voordelen van AI te benutten, zonder de risico’s uit het oog te verliezen.
De toekomst zal leren of AI ons vooral vooruit helpt – of dat de zorgen van vandaag alsnog werkelijkheid worden. Maar één ding is duidelijk: kunstmatige intelligentie is geen hype meer, maar een structureel onderdeel van onze samenleving geworden.
(Gebaseerd op een eerder verschenen artikel op de site van BNR.nl)
