Het oude Rotterdam, de stad die in mei 1940 vrijwel volledig werd weggevaagd, spreekt nog altijd tot de verbeelding. Hoewel er vele zwart-witfoto’s bestaan van voor het bombardement, bleef het altijd bij stilstaand beeld. Tot nu. Dankzij de inzet van een hobbyfilmrestaurateur en moderne AI-technieken is er nu een unieke video verschenen waarin het vooroorlogse Rotterdam eindelijk weer in beweging te zien is.
De YouTuber Rick, bekend van zijn historische Rotterdam-video’s, gebruikte AI om foto’s uit de periode 1880–1940 om te zetten naar korte videofragmenten van vijf tot tien seconden. Deze mini-animaties plakte hij aan elkaar tot één geheel, dat inmiddels ruim 55.000 keer is bekeken op zijn kanaal Rick88888888. De beelden laten iconische plekken zien zoals de Oude Haven, de Coolsingel, de Binnenrotte, de Meent en zelfs de Kuip — maar dan zoals ze er honderd jaar geleden uitzagen.
Van stilstaand beeld naar bewegende stad
De video begint met materiaal van vóór 1900: schepen aan de Boompjes, karren en paarden op de Binnenrotte en een levendige Oude Haven. Later verschijnen scenes van de jaren ’20 en ’30, met onder andere trams, auto’s en beelden van het oude Diergaarde Blijdorp. Rick benadrukt dat het centrum van Rotterdam vóór de oorlog qua sfeer en architectuur veel weg had van Amsterdam: smalle grachten, statige gevels en monumentale pleinen.
Om dit tot leven te brengen, moest hij een forse technische uitdaging aangaan. Eerst verbeterde hij de zwart-witfoto’s via AI: ruis verwijderen, contrast herstellen en details opfrissen. Vervolgens kleurde hij het materiaal in. Het meeste werk zat echter in het animeren. AI-modellen maken soms fouten, vertelt Rick. „Ze hallucineren. Ik kreeg soms paarden met autowielen of trams die ineens uit een ander tijdperk kwamen.” Van elke foto moest hij gemiddeld drie versies maken voordat het resultaat acceptabel was. Ongeveer 70 procent van de animaties belandde in de prullenbak.
Toch zijn er nog kleine “foutjes” zichtbaar. Zo verandert een jaren ’20-tram onverwacht in een ’60-model, en krijgt de Laurenskerk in één fragment tijdelijk een geheel andere toren. „Ik had dat over het hoofd gezien”, geeft hij eerlijk toe.
Emotionele reacties
Ondanks de afwijkingen is de video massaal omarmd. Veel kijkers reageren geroerd:
“Mijn 94-jarige vader uit Crooswijk geniet hier intens van. Dankzij jouw inspanning komt de stad van zijn jeugd weer tot leven.”
Een ander schrijft: “Hoewel ik zelf niets speciaals heb met het oude Rotterdam, begrijp ik niet waarom ik mijn tranen niet kan bedwingen.”
Voor Rick zijn dat waardevolle reacties. Hij werkt inmiddels aan een vervolgvideo die zich zal richten op het bombardement van 14 mei 1940. Zijn doel is om ook die historische gebeurtenis met respect en zorg via AI zichtbaar te maken. Als alles meezit verschijnt deel twee nog vóór kerst.
Deze ontwikkeling laat mooi zien hoe AI niet alleen nieuwe technologie ontsluit, maar ook kan bijdragen aan het bewaren én herbeleven van ons cultureel erfgoed.